Fretki
Historia udomowienia:
Podobnie jak w przypadku innych zwierząt domowych, fretki zostały udomowionych dla korzyści ludzkiej. Początkowo zwierzęta te służyły do kontroli liczebności gryzoni i zajęcy, które były szkodnikami pól uprawnych i spichlerzy. Dzięki niewielkim rozmiarom oraz niesamowitej zwinności i gibkości, która pozwala im na wciskanie się w niewielkie przestrzenie, okazały się lepszymi łowcami od kotów. Służyły też do kontroli populacji szczurów na statkach w czasach wielkich odkryć geograficznych. W Wielkiej Brytanii powstał także sport, który istnieje zresztą do dziś, -polowanie z fretką.
Fretki są odpowiednimi kompanami dla wielu osób. Są małe, czyste, chętnie bawią się zarówno z ludźmi, jak i przedstawicielami swojego gatunku. Osoba, która chce wybrać fretkę jako swojego nowego pupila powinna jednak wiedzieć o kilku istotnych sprawach- fretki (podobnie jak większość zwierząt) nie nadają się jako pupile dla dzieci poniżej 6 lat; należy również pamiętać, że ze względu na różne choroby, w tym nowotworowe, należy regularnie kontrolować ich stan zdrowia.
Parametry fizjologiczne
Fretki osiągają wagę dorosłego osobnika w wieku 6 miesięcy. Samce mogą ważyć 1-2 kg, a samice 0,6-1 kg. Sterylizacja u obu płci przed osiągnięciem dojrzałości skutkuje mniejszą wagą samców, zaś większą wagą samic 0,8-1,2 kg u obu płci. Fretki mają tendencję do przybierania na wadze w okresie zimowym, oraz spadkiem wagi w okresie wiosennym. Takie wahania mogą sięgać nawet 40% masy ciała u niektórych osobników!
Samice dojrzałość płciową osiągają w wieku 8-12 miesięcy, zwykle w okresie pierwszej wiosny swojego życia, zaś samce w wieku 9 miesięcy. Fretki domowe są poliestrowe sezonowo, co oznacza że w okresie rozrodczym mogą wielokrotnie owulować. Gdy samica nie zostanie pokryta skutkuje to u niej hiperestrogenizacją, która może trwać od końca marca do początku sierpnia. Stan ten jest niekorzystny dla zdrowia - skutkuje zahamowaniem aktywności szpiku kostnego- spada zarówno poziom czerwonych krwinek jak i poziom odporności oraz na ciele pojawiają się najpierw symetryczne wyłysienia, aż do prawie całkowitej utraty okrywa włosowej!
Utrzymanie
Fretki mogą być utrzymywane zarówno w mieszkaniu, jak i specjalnie przygotowanych dla nich wolierach na zewnątrz. Są one inteligentnymi i ciekawskimi zwierzętami, dlatego nie powinny przebywać cały czas w niewielkich klatkach. Należy im zapewnić bezpieczną przestrzeń, zabezpieczając wszelkiego rodzaju kable, dziury, którymi mogłyby uciec i usuwając przedmioty które mogłyby zniszczyć, bądź których przypadkowe zjedzenie mogłyby zagrażać ich zdrowiu lub życiu. Warto również pamiętać o zamykaniu okien, ponieważ nawet przez uchylone okno zwinna fretka może uciec oraz o zabezpieczeniu kanap, z których mogą wygryzać i połykać gąbki co może prowadzić do zatkania przewodu pokarmowego, szczególnie u fretek poniżej 1 roku życia. Miejsce zabaw należy urozmaicić w różnego rodzaju przedmioty, które będą służyć im jako zabawki aby stymulować zarówno ich psychikę jak i sprawność fizyczną, np. pudełka, papierowe torby czy też rurki PCV w których będą mogły się chować. Ich aktywność fizyczna powinna trwać co najmniej 2 godziny dziennie. Najlepiej dla zdrowia i psychiki zwierzęcia jest wtedy, gdy do klatki wracają jedynie na okres odpoczynku. Miejsce do spania powinno być ciemne, ograniczone do otoczenia. Do wykonania takiego legowiska mogą posłużyć stare ubrania, kapelusze, dobrze . Można także kupić specjalne namioty lub hamaki. Kiedy posiada się więcej fretek należy także zapewnić im kilka legowiska, by mogły mieć wybór, czy okres odpoczynku spędzać razem, czy też w samotności. Fretki źle tolerują temperaturę powyżej 32st, szczególnie przy wysokiej wilgotności, dlatego też zwierzęta trzymane na zewnątrz powinny być przeniesione do mieszkania.
Zwierzęta te łatwo nauczyć korzystania z kuwety. Swoje potrzeby lubią załatwiać w narożnikach, toteż ścianki kuwety powinny być odpowiednio wysokie. Najlepszym wyborem wypełnienia kuwety są pelety. Ze względu na szybki pasaż treści pokarmowej fretki, które poruszają się wolno po mieszkaniu, mogą nie zdążyć wrócić do kuwety, jeśli znajduje się ona w odległym pomieszczeniu, dlatego warto zainwestować w większa ich ilość i rozmieszczenie i je w różnych pomieszczeniach.
Odżywianie
Fretki są bezwzględnymi mięsożercami, przystosowanym do jedzenia w całości małych ofiar takich jak gryzonie, ptaki, żaby, ryby, jaja, robaki i insekty. Posiadają one krótki przewód pokarmowy z niewielką florą bakteryjną i jedynie kilkoma enzymami trawiennymi, dlatego też nie potrafią odpowiednio trawie węglowodanów i włókna pokarmowego. W naturze jedyne cukry jakie przyjmują, są te nadtrawione w przewodzie pokarmowym ich ofiar. Dlatego też fretki powinny być karmione pokarmem bogatym w tłuszcz zwierzęcy aby zapewnić im odpowiednią ilość energii, dobrej jakości białko zwierzęce. Najodpowiedniejsza dla nich dieta to dobrej jakości mięso świeże lub mrożone. Można także podawać im tak zwane zwierzęta karmowe (te same jakie podaje się wężom)- gryzonie, małe kurczaki. Odchody tak karmionych zwierząt są małe, zwarte i nie mają tak intensywnego zapachu.
Można podawać im także suchą karmę, jednak do uformowane granulki takiej karmy używa się zbóż, których fretki nie trawią. Wysoki poziom białka roślinnego może doprowadzić także do powstawania kamieni w pęcherzu moczowym. Również wysoka twardość granulki może prowadzić do problemów z uzębieniem, a wysoka zawartość cukrów w niektórych dietach do problemów z trzustką. Kał zwierząt karmionych sucha dieta jest wprawdzie uformowany ale miękki, duży objętościowo i może zawierać widoczne, niestrawione ziarna. Dlatego też wybierając sucha dietę dla fretki właściciel powinien dobrze przeanalizować skład takiej diety - zawartość białka zwierzęcego powinna wynosić 30-35%, tłuszczu - 15-20%.
Pokarm powinien być podawany kilka razy dziennie, najlepiej też ukrywać go w różnych miejscach stymulując fretkę do naturalnych zachowań takich jak poszukiwanie i "polowanie" w celu jego zdobycia.
Jako urozmaicenie diety można podawać również gotowane jaja kurze, świeże ryby czy też wysokiej jakości karmę kocią 2-3 razy w tygodniu. Pomimo, że fretki chętnie jedzą owoce, powinny być one podawane jedynie okazjonalnie w bardzo małych ilościach.